W trzeciej części letnich porad postępowania z urazami podpowiemy, jak radzić sobie ze skutkami ukąszeń nieproszonego wakacyjnego towarzystwa, czyli dokuczliwych owadów.
Użądlenia owadów błonkoskrzydłych – pszczół, os i szerszeni
U większości ludzi ukąszenie pszczoły, osy lub szerszenia wywołuje objawy miejscowe, takie jak ból, obrzęk i zaczerwienie okolic ukłucia. Trzeba jednak pamiętać, że część populacji jest uczulona na jad owadów, który może wywołać u nich objawy ogólnoustrojowe: trudności w oddychaniu, osłabienie, bóle brzucha, zawroty głowy, nudności i wymioty, kaszel i kichanie, pokrzywka, zaczerwienienie twarzy i szyi, utrata przytomności. Zatem udzielenie pierwszej pomocy użądlonej osobie uzależnione jest od jej wrażliwości na jad – trzeba jak najszybciej ustalić, czy jest uczulona, czy nie.
Poszkodowany nie jest uczulony: należy delikatnie usunąć żądło, używając do tego celu pęsety lub szczypczyków, nie należy robić tego palcami, gdyż uciśniemy pęcherzyk jadowy i spowodujemy dostanie się większej ilości jadu do organizmu. Należy zdjąć biżuterię – po pewnym czasie może być to niemożliwe, jeśli powstanie obrzęk. Miejsce użądlenia należy przemyć wodą z mydłem, sokiem z cebuli, roztworem nadmanganianu potasu lub octem. Do ranki można też przykładać okłady z lodu lub sody oczyszczonej lub też świeże liście babki lancetowatej. Nie zaszkodzi zażycie wapna.
Jeśli użądlenie nastąpiło w okolicy jamy ustnej (gardło, język, usta, podniebienie) – istnieje ryzyko uduszenia z powodu obrzęku języka! Trzeba koniecznie zapewnić poszkodowanemu fachową pomoc lekarską! Do czasu uzyskania pomocy lekarskiej, poszkodowany może ssać kostkę lodu, pić zimne napoje lub rozpuścić w ustach łyżeczkę soli kuchennej.
Poszkodowany jest uczulony – koniecznie trzeba zapobiec wystąpieniu ostrej reakcji organizmu na jad owadzi, zwanej wstrząsem anafilaktycznym (anafilaksją). Szczególnie groźne są użądlenia szerszeni lub kilku owadów jednocześnie. W tym przypadku również należy wyjąć żądło w opisany wcześniej sposób, a także zdjąć biżuterię. Poza wymienionymi wyżej objawami ogólnymi, na skutek wstrząsu anafilaktycznego gwałtownie spada ciśnienie krwi, co zagraża życiu poszkodowanego. Ofierze użądlenia należy podać adrenalinę lub epinefrynę – osoby uczulone zawsze powinny mieć przy sobie odpowiednią dawkę leku, którą można szybko i łatwo podać. Niezależnie od tej doraźnej pomocy, poszkodowany musi mieć zapewnione szybkie udzielenie fachowej pomocy lekarskiej – wstrząs anafilaktyczny to stan bezpośredniego zagrożenia życia!
Ugryzienie komarów, meszek lub mrówek
Także w tym przypadku u niewielkiej grupy ludzi może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Jak już wspomniano, trzeba wówczas wezwać pogotowie lub zawieźć poszkodowanego do szpitala – liczy się tutaj każda minuta. Jeśli ukąszona osoba nie jest uczulona, ugryzione miejsce należy zdezynfekować i posmarować preparatem przeciwświądowym (można je kupić w każdej aptece), a jeśli go nie mamy – możemy spróbować metody z domowej apteczki, czyli potarcia ukąszenia natką pietruszki. Nie należy drapać ugryzionego miejsca – może to doprowadzić do zakażenia lub powstania ropiejącej rany.